OEM & ODM là gì? Nên chọn mô hình nào khi bạn chưa có công thức trái cây sấy?

Trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm, đặc biệt là các sản phẩm trái cây sấy phục vụ tiêu dùng nội địa và xuất khẩu, hai mô hình gia công phổ biến nhất hiện nay là OEM (Original Equipment Manufacturing) và ODM (Original Design Manufacturing).

Dù đã được ứng dụng rộng rãi trên thế giới, nhưng tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp nhỏ, nhà bán lẻ mới hoặc các đơn vị khởi nghiệp vẫn chưa phân biệt rõ hai hình thức này. Việc lựa chọn sai mô hình ngay từ đầu có thể dẫn đến lãng phí ngân sách, mất thời gian hoặc thất bại trong việc xây dựng thương hiệu riêng.

Bài viết dưới đây sẽ giúp làm rõ:

  • Khái niệm học thuật và ứng dụng thực tiễn của OEM và ODM
  • Phân tích điểm mạnh - điểm hạn chế của từng mô hình
  • Gợi ý mô hình phù hợp khi bạn chưa có công thức sản phẩm riêng

1. OEM - Mô hình gia công theo thiết kế và công thức có sẵn từ đối tác

OEM là mô hình trong đó doanh nghiệp đặt hàng (client) sẽ chịu trách nhiệm chính trong việc phát triển công thức sản phẩm, công bố thành phần, kiểm soát chất lượng, cũng như định vị thương hiệu và thiết kế bao bì. Nhà máy gia công chỉ thực hiện sản xuất trên nền tảng các tiêu chuẩn đã được cung cấp.

Đặc điểm chính:

  • Phù hợp với doanh nghiệp có đội ngũ R&D nội bộ hoặc đã từng phát triển sản phẩm mẫu
  • Có khả năng kiểm soát hoàn toàn về hương vị, texture, tỷ lệ nguyên liệu, màu sắc và độ ẩm sản phẩm
  • Bao bì, nhãn mác và thông số đóng gói được thiết kế độc lập từ phía đối tác

 

Ứng dụng thực tế:

Mô hình OEM phù hợp với các thương hiệu đã hoạt động lâu năm, có chiến lược phát triển sản phẩm đặc thù và muốn đảm bảo tính độc quyền, kiểm soát chất lượng đầu-cuối.

Hạn chế:

  • Thời gian chuẩn bị dài hơn do cần kiểm nghiệm công thức
  • Chi phí cao hơn (do cần test mẫu, kiểm soát sản xuất)
  • MOQ (số lượng đặt hàng tối thiểu) thường cao hơn

2. ODM - Mô hình gia công trọn gói dựa trên công thức và thiết kế do nhà máy phát triển

ODM là mô hình phù hợp với những đối tác chưa có công thức hoặc sản phẩm mẫu, nhưng có định hướng xây dựng thương hiệu riêng. Trong mô hình này, nhà máy sản xuất sẽ đảm nhận vai trò chủ động trong việc phát triển công thức, thử nghiệm sản phẩm, lựa chọn bao bì phù hợp, thiết kế nhãn mác, và tiến hành sản xuất hàng loạt theo định hướng thị trường của đối tác.

Đặc điểm chính:

  • Đối tác chỉ cần đưa ra định hướng thị trường, đối tượng khách hàng mục tiêu, hoặc mong muốn thương hiệu, còn toàn bộ công đoạn R&D, thiết kế, sản xuất sẽ do nhà máy đảm nhận
  • Có sẵn các công thức tiêu chuẩn, đã được thử nghiệm và chứng nhận an toàn thực phẩm
  • Có thể điều chỉnh linh hoạt về hương vị, hình thức hoặc bao bì để tạo tính cá nhân hóa theo thương hiệu khách hàng

Nonglamfood - đơn vị chuyên OEM/ODM đạt chuẩn quốc tế

Hình 1. Nonglamfood - đơn vị chuyên OEM/ODM đạt chuẩn quốc tế

Ứng dụng thực tế:

Phù hợp với cá nhân, tổ chức, startup, nhà bán lẻ online/offline muốn xây dựng thương hiệu thực phẩm riêng nhưng chưa có kinh nghiệm kỹ thuật. Ngoài ra, ODM cũng thường được các doanh nghiệp nước ngoài sử dụng để kiểm nghiệm thị trường Việt Nam trước khi đầu tư lâu dài.

Lợi thế:

  • Rút ngắn thời gian ra thị trường
  • Chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn
  • MOQ linh hoạt, phù hợp test sản phẩm
     

3. Khi nào nên chọn ODM?

Nếu bạn là:

  • Một thương hiệu mới bắt đầu xây dựng sản phẩm thực phẩm đóng gói
  • Chưa có kinh nghiệm phát triển công thức
  • Muốn kiểm nghiệm thị trường trước khi đầu tư lớn
  • Cần một sản phẩm có thương hiệu riêng, nhanh chóng, tiết kiệm chi phí

... thì ODM chính là mô hình phù hợp nhất.

Tại Nonglamfood, chúng tôi đã phát triển sẵn hơn 50 công thức trái cây sấy (xoài cay, thơm muối ớt, mít dẻo, dừa giòn, ổi hồng sấy dẻo, thanh long, đu đủ...), có thể điều chỉnh linh hoạt theo yêu cầu vị giác, bao bì và giá thành.

Tất cả công thức đều được phát triển bởi đội ngũ chuyên gia từ Đại học Nông Lâm TP.HCM, đảm bảo tiêu chuẩn dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm và phù hợp thị hiếu người tiêu dùng.

4. Khuyến nghị chiến lược: Khởi đầu bằng ODM - Phát triển lên OEM

Nhiều thương hiệu thực phẩm lớn hiện nay đều bắt đầu bằng ODM để:

  • Rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường
  • Tiết kiệm chi phí R&D
  • Thử nghiệm hành vi tiêu dùng

Khi sản phẩm đạt được độ nhận diện và tệp khách hàng ổn định, bạn có thể nâng cấp lên hình thức OEM để phát triển công thức độc quyền, hướng đến các dòng cao cấp hoặc thị trường xuất khẩu.

5. Kết luận

Trong bối cảnh ngành thực phẩm ngày càng cạnh tranh và định hướng tiêu dùng đang nghiêng về các sản phẩm tự nhiên, tiện lợi, minh bạch – thì việc chọn đúng mô hình gia công ngay từ đầu sẽ giúp bạn tiết kiệm rất nhiều chi phí, thời gian và rủi ro.

Nếu bạn chưa có công thức riêng, chưa có hệ thống sản xuất, nhưng muốn bắt đầu hành trình xây dựng thương hiệu trái cây sấy của mình một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, ODM là lựa chọn khởi đầu tối ưu.